طیف سنجی فروسرخ (IR Spectroscopy)
امواج فرو سرخ در ناحیه ای میان امواج مرئی و ماکروویو با طول موج 800-400 نانومتر قرار دارند. در طیف سنجی فروسرخ از معکوس طول موج برای نشان دادن محدوده جذب استفاده میشود. محدوده جذب مواد آلی از 1000-100 بر سانتیمتر است ولی محدوده معمول برای بررسی جذب فرو سرخ از طول موج 4000-400 بر سانتیمتر است و بررسی های فرو سرخ نزدیک و فرو سرخ دور از آن جدا میشود و در موارد خاصی کاربرد دارند.
با جذب اشعه فروسرخ، چرخش یک گروه عاملی، خمش پیوند یا تغییر طول پیوند رخ میدهد. مرتبه انرژی که توسط امواج فرو سرخ به ماده وارد میشود در محدوده 40-8 قرار میگیرد. پیوندهایی که دارای گشتاور دوقطبی هستند (پیوندهای قطبی) تنها قادر به جذب اشعه فرو سرخ هستند.
شدت جذب به قدرت پیوند قطبی وابسته است و هرچه پیوند قطبیتر، شدت جذب اشعه فرو سرخ توسط آن بیشتر. پیوندهای غیرقطبی جذب اشعه فرو سرخ نخواهند داشت. خروجی دستگاههای IR میتواند بر اساس عبور (T) یا جذب (A) باشد. در رابطه زیر، توان خروجی و توان ورودی است.
با افزایش تعداد اتمهای یک مولکول، طیف فروسرخ حاصل از آن ترکیب از روابط تئوری انحراف نشان میدهد. عوامل زیر سبب میشود که تعداد پیکهای مشاهده شده در طیف کمتر از مقدار محاسبه شده از روابط تئوری شود:
- فرکانسهای اصلی خارج از محدوده 4000-400 بر سانتیمتر باشد.
- فرکانسها به دلیل ناچیز بودن، توسط دستگاه به عنوان نویز حذف شوند (طیف پیوندهای غیرقطبی).
- فرکانسهای اصلی به دلیل نزدیکی بیش از حد هم پوشانی کنند.
ترکیبات متقارن (دارای پیوندهای متقارن) پیکی در طیف سنجی فروسرخ نشان نمیدهند. عواملی که موجب افزایش پیکهای مشاهده شده در طیف فروسرخ نسبت به روابط تئوری میشوند, عبارتند از:
وجود اورتون: در کوانتوم در هر مضرب صحیحی از فرکانس ارتعاش، پیک مشاهده میشود؛ با افزایش این مضرب، شدت پیکها کاهش مییابد و بعد از مضربی دیگر پیکی مشاهده نمی شود.
جفت شدن ها: گاهی پیکهای کششی و خمشی با هم جفت میشوند و پیکهای بیشتری در طیف فرو سرخ مشاهده میشود. این جفت شدن به دلیل وجود پیوند مشترک اتفاق می افتد.
درخواست خرید و مشاهده محصولات
برای دریافت اطلاعات بیشتر در رابطه با محصولات ما و مشاوره رایگان با شماره 91002662-031 تماس حاصل فرمایید.
:References
Infrared Spectroscopy: Fundamentals and Applications, Barbara H. Stuart, John Wiley & Sons, 2004.